KOΛΙΓΟΙ

Mε βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και το παρακάτω παράθεμα να αναπτύξετε την κατάσταση που επικράτησε στη Θεσσαλία αναφορικά με το ζήτημα των τσιφλικιών από το 1881 και έπειτα


 Πρόκειται για τους γηγενείς πεδινούς ραγιάδες, που δούλευαν στο τσιφλίκι, είτε «πάππου προς πάππο», είτε έγιναν κολίγοι από μικροϊδιοκτήτες λόγω χρεών ή κακών καιρικών συνθηκών.

«Είναι δεμένοι με εθιμικά δεσμά με το τσιφλίκι. Οργώνουν με το ξυλάροτρο με ελκυστήρα το βόδι, θερίζουν με το δρεπάνι, αλωνίζουν με τη δοκάνη, μεταφέρουν με τη βοϊδάμαξα.  Άλλη κατηγορία κολίγων ήταν ορεινοί Αγραφιώτες. Αυτοί χόρταιναν «σταρένιο» ψωμί, στον κάμπο αν και τους αποδεκάτιζε η ελονοσία.

Δεμένοι με το τσιφλίκι ήταν επίσης οι προλετάριοι της υπαίθρου: οι παρακεντέδες και οι κουλουκτσήδες.

Ενώ ο κολίγος είναι επίμορτος αγρότης, ιδιοκτήτης μερικών αροτριαίων ζώων (βόδια και σπανιότερα βουβάλια), γεγονός που του δίνει το δικαίωμα να καλλιεργεί ένα χωράφι (η έκταση που του παραχωρείται εξαρτάται από τον αριθμό των ζώων), οι παρακεντέδες και οι κουλουκτσήδες είναι ακτήμονες χωρικοί. Τους χρησιμοποιεί είτε ο κολίγος, ένα είδος μισθωτών του ζευγά, είτε κατευθείαν ο τσιφλικάς. Πρόκειται για καπνοκαλλιεργητές, βοσκούς ή απλά εργάτες γης. Μερικοί γίνονται αγροφύλακες, τεχνίτες ή αγωγιάτες, αλλά στην πλειοψηφία τους αποτελούν ένα εξαθλιωμένο αγροτικό προλεταριάτο, που αμείβεται σε είδος (σιτάρι και παπούτσια) και βρίσκεται σε πολύ χειρότερη μοίρα από τους κολίγους.

Ο κολίγος δεν μπορούσε να απομακρυνθεί από το κτήμα χωρίς γραπτή άδεια του ιδιοκτήτη. Ο επιστάτης, υποχρέωνε τους κολίγους «να εργάζονται τις Κυριακές, να μη συνάπτουν γάμους, να αρνούνται τη φιλοξενία, να μη βρίσκονται στους δρόμους μετά τη δύση του ηλίου και άλλα τέτοια.

Οι εξώσεις ήταν το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι κολίγοι, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Άρτας το 1881, ένα θέμα το οποίο δεν υφίστατο επί Τουρκοκρατίας. Οι εξώσεις απέκτησαν και επίσημο χαρακτήρα το 1899, με το νόμο της κυβέρνησης Θεοτόκη «περί εξώσεως δυστροπούντων ενοικιαστών».Οι εξώσεις δεν είχαν όμως μόνο οικονομικές συνέπειες σε βάρος των κολίγων οι οποίοι καθίστανται σκλάβοι του ιδιοκτήτη αλλά και πολιτικές, αφού αναγκάζονταν να ψηφίζουν τους τσιφλικάδες
Πηγή Νεότερη Ελληνική Ιστορία τεύχος 2